رایگان شروع کنید
درخواست استخدام
درخواست مشاوره
در نگاه اول شاید ترکیبِ روش‌های چابک با مدیریت ساخت و ساز کمی عجیب به نظر برسد. به هر حال، توسعهٔ رویکرد چابک که از صنعت نرم افزار شروع شد، حول این است که «دائماً مواردِ قابل تحویل را با توجه به تغییرات بازار، چک کند و تطبیق دهد».
اگر این رویکرد را در مدیریت پروژه خود به کار ببرید می‌توانید بسیار انعطاف پذیر شوید و به سرعت به نیازهای روز بازار پاسخ دهید. مدیران پروژه‌ای که از رویکرد چابک استفاده می‌کنند، می‌توانند در رقابت روزافزون این دوره، چند گام جلوتر از رقبا باشند.
با توجه به اینکه نرم‌افزار، فاقد محدودیت‌های ساختمان‌های فیزیکی است (مثلاً در داخل رایانه‌ها گرانش زمین وجود ندارد)، می‌توان آن را با انعطاف‌پذیریِ فوق‌العاده‌ای ساخت و توسعه داد. اما ساختمان‌ها و سازه‌ها باید فرایندهای تقریباً غیرقابل انعطافی را طی کنند؛ برای مثال، زمانی می‌توانیم طبقهٔ سوم را بسازیم که طبقهٔ دوم به اندازهٔ کافی محکم باشد. با این حال، مدیریت ساخت و ساز چابک، در صورتی که به درستی استفاده شود، هنوز هم می‌تواند مزایای بسیاری برای پروژه‌های عمران داشته باشد.
مدل چابک چیست؟
برای درکِ این قضیه، ابتدا نیاز داریم اصولِ مدیریتِ پروژهٔ چابک را بدانیم:
- هماهنگیِ موارد قابل تحویلِ پروژه با نیازهای مشتری
- تعریفِ شفاف اهدافِ پروژه
- تقسیم کردن پروژه یا چالش‌ها به بخش‌های کوچک‌تر و تکمیل کردنِ آنها با توجه به اولویت
- مرورِ دائمیِ روندِ پروژه و اعمالِ بهسازی‌های برگرفته از آنها روی پروژه
- ارائهٔ تعریفی شفاف از اینکه یک وظیفه یا فعالیت در پروژه چه زمانی تکمیل شده محسوب می‌شود
- توسعهٔ هوش و دانشِ فنیِ تیم از طریق کار تیمی و همکاری در بخش‌های مختلفِ پروژه
تا اینجا مشکلی نیست. تمامی این ویژگی‌ها را می‌توان بر مدیریت پروژهٔ چابک در ساخت و ساز نیز اعمال کرد.
بخشی از رویکرد چابک که قابل استفاده نیست
یک ویژگی وجود دارد که برای ساخت و ساز نمی‌توان از آن استفاده کرد. در مدیریت پروژهٔ چابک که روی پروژه‌های نرم‌افزاری اجرا می‌شود، این امکان وجود دارد که یکی از تصمیم‌های اصلی در زمینهٔ طراحی تا مراحلِ پایانیِ اجرای پروژه به تعویق انداخته شود. اما در مورد ساخت و ساز، خیلی بعید است که این ویژگی قابل اجرا باشد. همانطور که در بالا اشاره کردیم، ساخت و ساز از نظر اجرایی تا حد زیادی پروسه‌ای خطی دارد یعنی نیاز است تا یک مرحله تکمیل شود تا بتوان مرحلهٔ بعد را اجرا کرد.
انجام مدیریتِ عمران چابک در فازهای قبل از طراحی و طراحی
مدیریت ساخت و ساز چابک که نکاتِ بالا را اعمال کند، مزایای زیر را در فازِ طراحیِ پروژهٔ ساخت و ساز به همراه خواهد داشت:
- افزایشِ درگیریِ مشتری و تشویقِ او برای مشارکت در تعریفِ محصول نهاییِ پروژه (یعنی اینکه ساختمان یا سازهٔ نهایی چه ویژگی‌هایی داشته باشد)
- کاهش عدم قطعیت و بهبودِ مدیریتِ ریسک‌های پروژه از طریق خُرد کردنِ وظایفِ پیچیده به بخش‌های کوچک‌تری که مدیریت آنها آسان‌تر باشد
- افزایش دقت و اطمینان به برآورد هزینهٔ ساخت و ساز
- استفادهٔ بیشتر از قطعاتِ پیش‌ساخته و هدایتِ پروژه‌های ساخت و ساز به سمت پروژه‌های تولیدی؛ جایی که عوامل پیش‌بینی نشده مانند آب‌وهوا اثرگذاری کمتری دارند
مدیریت ساخت و ساز چابک در مرحلهٔ اجرایی
در حالی که ساخت و ساز به دلیل ماهیتِ ترتیبی و قدم-به-قدمِ خود باید در عمل آسان باشد، اما پیچیدگی‌هایی نیز می‌تواند در آن نفوذ کند. برای مثال ممکن است پیمانکار نیاز داشته باشد تا از مواد متفاوتی استفاده کند زیرا موادی که معمار مشخص کرده در آن زمان وجود ندارد. ممکن است دسترسی به محل ساخت و ساز یا منابع مختل شود و مشکلات را دو چندان کند. در این موارد، عملیات ساخت و ساز اغلب به صورت بداهه و بدون برنامه‌ریزی انجام می‌شوند و در نتیجه، پیگیریِ زمانبندی پروژه و مدیریتِ فعالیتهای مهم در مسیر دشوار می‌شود.
مدیریت ساخت و ساز چابک به این شکل به ما کمک می‌کند:
- خُرد کردن اهداف پروژه به بخش‌های کوچک‌تر و قابل مدیریت، که در این مورد لزوماً نمی‌توان ترتیبِ آنها را عوض کرد اما می‌توان مدیریت بهتری روی آنها داشت و تکمیل شدن آنها را پیگیری کرد
- تمرکز روی مدیریتِ زمان و بازبینی‌های منظم و پیدرپی برای بهبود مدیریت مالی پروژه، به ویژه در حوزه‌های بهره‌وری و سوددهی
- هموار کردن مسیر برای بهبود دهی پیوسته، با تشویقِ پرسنل برای تشکیل تیم و ارائهٔ بازخورد به مدیران در زمینهٔ نحوهٔ انجامِ سریع‌تر و بهترِ کارها
افزایش نقش نرم افزار در ساخت و ساز
رویکردهای چابک از توسعهٔ نرم‌افزار ریشه گرفته‌اند و از طرف دیگر، خودِ نرم افزارها به یک ابزارِ مفید و ضروری برای مدیریتِ بسیاری از پروژه‌های عمرانی تبدیل شده‌اند. نرم افزارهای چابک و مزایای آن عبارت‌اند از:
- برنامه‌های مدیریت پروژه با همکاری تیمی – مانند تسکولو
- نرم افزارهای مدیریتِ ارتباط مشتری برای کمک به مشتریان و تمامِ ذی نفعان
- نرم افزارهای برآورد هزینهٔ ساخت و ساز
هر نرم‌افزاری نمی‌تواند ویژگی‌های بالا را ارائه دهد. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب یک نرم‌افزار مدیریت پروژه، راحتی در استفاده است. راحتی در استفاده، بهره‌وری را افزایش می‌دهد.
جمع بندی
روی هم رفته، روش‌های چابک را می‌توان روی مدیریتِ ساخت و ساز اعمال کرد. این رویکرد روی انجامِ پروژه تأثیرگذار است. هرچند که مدل «ساخت و ساز ناب» (Lean Construction) همچنان طرفدار بیشتری دارد، اما طی سال‌های اخیر، شرکت‌های بیشتری به اعمالِ روش‌های چابک در ساخت و ساز روی آورده‌اند.
برگرفته از The Balance
