رایگان شروع کنید
درخواست استخدام
درخواست مشاوره
مسئولیت پذیری و راهکارهایی برای بدقول نشدن در کار
موفقیت شغلی یک اتفاق یک‌شبه نیست؛ از چراغ جادو هم بیرون نمی‌آید، برای رسیدن به موفقیت در مسیر شغلی باید کفش‌های آهنی مسئولیت پذیری را بپوشید و سخت تلاش کنید. موفقیت شغلی مجموعه‌ای از عوامل است؛ برای رسیدن به آن باید سخت‌کوش، باانگیزه، خلاق و مسئولیت‌پذیر باشید. مسئولیت‌پذیری شغلی یکی از شرط‌های اصلی موفقیت است. بدقول نبودن و انجام به موقع کار می‌تواند سرعت شما را برای رسیدن به موفقیت شغلی بالاتر ببرد.
مسئولیت‌پذیری و خوش‌قولی دو ویژگی‌ای هستند که وقتی دست به دست هم بدهند، می‌توانند مسیر شغلی شما را به‌کلی دگرگون کنند؛ همچنین این دو ویژگی منجر به افزایش بازدهی کلی سازمان هم می‌شوند. پژوهشی در سال ۱۹۹۶ در بیش از صد شرکت و سازمان نشان داد بازدهی و موفقیت کلی سازمان، ارتباط تنگاتنگی با میزان مسئولیت‌پذیری و انجام به موقع کار کارکنان‌شان دارند.
طبق تحقیقات سازمان‌هایی که کارمندان متعهدتری دارند، تا ۲.۵ برابر درآمد بالاتری هم دارند. بنابراین مسئولیت‌پذیری شغلی و بدقول نشدن در کار می‌توانند هم‌سنگ کیفیت کارتان ارزش داشته باشند.
«مسئولیت‌پذیری توانایی پاسخ‌گویی سازمان را پرورش می‌دهد.»
استفان آر.کاوی، تاجر و نویسنده‌ی موفق آمریکایی
تسکولو در این مطلب به اهمیت و تاثیر مسئولیت‌پذیری شغلی پرداخته و از راهکارهایی برای بدقول نشدن در راستای انجام کار و مسئولیت‌پذیری پرده برداشته است.
انجام به موقع کار؛ یکی از معجون‌های موفقیت شغلی
برای اطلاع از به اهمیت انجام به موقع کار یک کارمند عالی بدقول و یک کارمند متوسط خوش‌قول را در روی کفه‌ی ترازو بگذارید؛ شاید فکر کنید دو کفه با هم در یک راستا می‌ایستند اما باید بگوییم در مواقع بحرانی کفه‌ی کارمند متوسط خوش‌قول سنگین‌تر است. کاری که به دست شما نرسیده، هرچقدر کیفیت بالایی داشته باشد به دست شما نرسیده و باعث لنگیدن بخشی از چرخه‌ی سازمان شده است. فراموش نکنید که کیفیت کار در قوی‌ترین وضعیتش هم نمی‌تواند جای خالی مسئولیت‌پذیری را پر کند؛ نوش دارو هرچقدر هم قوی باشد بعد از مرگ سهراب یک داروی بی‌اهمیت بیشتر نیست! کیفیت کاری می‌تواند به مرور با همکاری پشتکار رشد کند اما مسئولیت‌پذیری شغلی و انجام به موقع کار خصیصه‌هایی درونی هستند؛ یک کارمند متوسط می‌توانند فن‌وفنون را یاد بگیرد و تبدیل به یک کارمند عالی شود، ولی یک کارمند بدقول نمی‌تواند به سادگی مسئولیت‌پذیری شغلی را یاد بگیرد، چرا که مسئولیت‌پذیری از درون انسان‌ها نشأت می‌گیرد.
مسئولیت‌پذیری شغلی چیست؟
طبق تعاریف علمی، مسئولیت‌پذیری در کار به معنای یک نوع الزام و تعهد درونی برای به‌موقع انجام دادن و درست انجام دادن وظایف محول شده است. در واقع مسئولیت‌پذیری به‌معنای پاسخگو بودن در برابر توافق‌های‌مان با یک شخص یا یک سازمان در زمان مشخص است.
یا به بیان ساده‌تر مسئولیت‌پذیری یعنی کاری را که به صورت شفاهی یا کتبی پذیرفته‌ایم، طبق توافق و بدون تأخیر انجام دهیم. هر سازمان یا شرکت یک چرخه است و مسئولیت‌پذیری یعنی آن بخش از چرخه که به دست ما می‌چرخد، توقف و تاخیر نداشته باشد.
بدقولی؛ مانعی بزرگ در مسیر موفقیت شغلی
بدقولی مانعی است که می‌تواند سر راه هر کارمندی قرار بگیرد. مانعی که گاهی تبعات‌جبران‌ناپذیری برجای می‌گذارد. تفاوتی نمی‌کند ریشه‌ی بدقولی کجاست؛ می‌تواند در شیوه‌ی تربیت باشد، می‌تواند بر اساس برآوردهای اشتباه اتفاق بیفتد و ناشی از نارضایتی شغلی باشد؛ در هر صورت بدقولی در شغل و تعهدات شغلی تنها شغل‌تان را تهدید نمی‌کند، می‌تواند باعث خدشه‌دار شدن اعتمادبه‌نفس، عزت‌نفس و تصویر ذهنی شود. همچنین بدقولی می‌تواند یک جرثقیل باشد و خط بطلانی روی استعدادها، مهارت‌ها، سابقه‌ی کاری و توانایی‌های شما بکشد؛ چون همان‌طور که گفتیم نوش‌داروها تاریخ انقضا دارند و سازمان نمی‌تواند برای رسیدن یک کار عالی صبر کند.
رمز و رازهای خوش‌قولی و انجام به موقع کار
اگرچه مسئولیت‌پذیری یک ویژگی درونی است و بستگی به روند رشد و زندگی هر فرد دارد، با این‌حال تمام راه‌های برای تقویت آن بسته نیست! راهکارهایی برای بدقول نشدن وجود دارند که می‌توانند به‌مرور شما را مسئولیت‌پذیر‌تر کنند! تنها باید صبور باشید، هدف‌مند باشید و عزم‌تان را برای حرفه‌ای شدن و مسئولیت‌پذیری جزم کرده باشید. این چند گام می‌توانند شما را چند گام به انجام به موقع کار و حرفه‌ای بودن نزدیک‌تر کنند:
- گام اول: آیا جای درستی ایستاده‌اید؟
تمام پژوهش‌ها در مورد تعهد کاری نشان می‌دهند میزان مسئولیت‌پذیری و خوش‌قول بودن، به شدت به علاقه به کار مرتبط است. طبق آمار ۷۰ درصد از کارمندان تعلق خاطر عمیقی به شغل‌شان ندارند! تعلق خاطر آن ویژگی مهمی است که باعث می‌شود شما با لذت وافری به سراغ کارتان بروید و لذت از کار به‌خودی خود سرعت و کیفیت را بالاتر می‌برد. فراموش نکنید علاقه شرط اول موفقیت است، بنابراین پیش از هر چیزی از خودتان بپرسید که آیا جای درستی ایستاده‌اید یا نه؟
- گام دوم: شغل‌تان را خوب بشناسید
اولین گام برای مسئولیت‌پذیری شغلی این است که وظایفتان را خوب بشناسید؛ تا ندانید چه مسئولیت‌هایی دارید و مرز وظایفتان کجاست، نمی‌توانید به سمت خوش‌قولی حرکت کنید. پس در گام اول برای خودتان تعریف کنید که مسئولیت‌های شما در سازمان چیست؟ شناخت دقیق مرزهای حوزه‌ی کاری باعث می‌شود ذهن منظمی داشته باشید و زمان را از دست ندهید.
- گام سوم: نظم را فراموش نکنید
منظم بودن در واقع طی کردن نصف مسیر خوش قولی است. نظم یعنی مرزهای مشخصی بین زندگی شخصی و کاری‌تان داشته باشید؛ بتوانید بین برنامه‌های زندگی شخصی‌تان و زندگی کاری‌تان تعادل خوبی برقرار کنید. برنامه‌های‌تان را بدانید تا با غافلگیری‌ها و برنامه‌های غیرمنتظره از وظایف شغلی‌تان عقب نیفتید. همیشه در برنامه‌تان یک جای خالی برای اتفاق‌های پیش‌بینی نشده بگذارید. طبق نتایج یک پژوهش تعادل و نظم بین کار و زندگی شخصی می‌تواند تا ۴۲ درصد در افزایش تعهد کاری تاثیر داشته باشد.
- گام چهارم: یک گام از خودتان جلوتر باشید
حادثه‌ها چه تلخ باشند چه شیرین، قبل از آمدنشان خبر نمی‌دهند و سرزده از راه می‌رسند؛ بنابراین کارمندان باهوش همیشه یک گام از خودشان و برنامه‌شان جلوترند! یعنی تا حد ممکن از روزهایی که سرشان خلوت‌تر است استفاده می‌کنند و از خودشان جلو می‌زنند. این کار حکم یک تیر و چند نشان دارد؛ هم غافلگیر نمی‌شوند و هم می‌توانند بدون تمرکز و استرس کار باکیفیت‌تری ارائه دهند.
- گام پنجم: از نه گفتن نترسید!
همان‌طور که گفتیم مسئولیت‌پذیری یعنی انجام کارهایی که به آن‌ها «بله» گفته‌اید! بنابراین در مورد پیشنهادهای کاری اضافه و یا خارج از برنامه رودربایستی نداشته باشید؛ نه گفتن مسئولیت کار اضافه را از دوش شما برمی‌دارد. حرفه‌ای بودن یعنی تنها مسئولیت کارهایی را بپذیرید که با توانایی، علاقه و وقت‌تان تناسب داشته باشند. بنابراین قبل از پذیرفتن هر پیشنهاد کاری جدید، وضعیت و برنامه‌تان را خوب بسنجید و بعد به کار جدید بله بگویید.
- گام ششم: اولویت‌بندی کنید
یکی از راه‌های منظم کردن ذهن، اولویت‌بندی است. بهتر است کارهای‌تان را با توجه به زمان تحویل و اهمیت اولویت‌بندی کنید؛ این کار باعث می‌شود زمان‌تان را به کارهای مهم‌تر بدهید و از اعتبارتان دفاع کنید. عدم وجود اولویت‌بندی باعث می‌شود گاهی زمان‌تان را به کاری اختصاص بدهید که در موقعیت فعلی ارجحیتی ندارد؛ بنابراین وجود اولویت‌بندی یکی از راهکارهای بدقول نشدن در کار است.
- گام هفتم: از صحبت کردن با مدیرها فرار نکنید
مسئولیت‌پذیری ارتباط بسیار تنگاتنگی با رضایت شغلی دارد؛ کارمندی که از شغلش رضایت دارد تکاپوی بیشتری می‌کند تا آن را حفظ کند، همچنین مشتاق‌تر است و دوست دارد کار را جلوتر ببرد. اگر موضوعی در سازمان یا شرکت باعث ناراحتی‌تان شده، با مدیران صحبت کنید. ناراحتی‌های تلنبارشده شما را سست و بی‌انرژی می‌کنند و می‌توانند باعث مخدوش شدن تصویر شما در سازمان شوند.
اگر رضایت شغلی نداشته باشید، آن جوشش درونی که شما را وادار به انجام به موقع کار می‌کند به‌مرور خشک می‌شود و حتی از بین می‌رود. پس قاطع باشید و خواسته‌های‌تان را به مدیران و همکاران بگویید، جبران نارضایتی‌ها در دل کار به اعتبار و عزت‌نفس‌تان آسیب می‌زند و باعث می‌شود در موضع ضعف قرار بگیرید.
رضایت از محیط کاری باعث کاهش یا افزایش تعهد کاری شما می‌شود؛ سایت استیل کیس تحقیقاتی پیرامون تعهد کاری را شروع کرد که از ۱۷ کشور جهان هزاران شرکت کننده داشت؛ طبق این تحقیقات تنها ۳ نفر از هر ۱۰ نفر به شغل‌شان تعهد کامل دارند و ۸ نفر از ۱۰ نفر می‌گویند محیط کاری‌شان توانایی تبدیل شدن به محیطی بهتر را دارد. بنابراین از پیشنهاد دادن نترسید و با مدیران صحبت کنید. هر کارمند جزئی از بدنه‌ی سازمان است و می‌تواند با ارائه‌ی راهکارها باعث افزایش رضایت از محیط کاری شود.
- گام هشتم: توجیه کردن ممنوع!
اگر یک اهمال‌کاری ناخواسته یا بدقولی در کار باعث شد بخشی از کار شرکت یا سازمان دچار اخلال شود، حرفه‌ای‌ترین رفتار این است که اشتباهتان را بپذیرید. توجیه کردن و آوردن بهانه‌ی نامعقول تنها باعث متزلزل شدن موقعیت شغلی‌تان می‌شود و از اعتبار شما می‌کاهد. سعی کنید قاطعانه و شجاعانه اشتباهتان را بپذیرید و از تکرارش جلوگیری کنید. این کار باعث می‌شود تصویر محکم و قابل‌اعتماد و احترامی از خودتان بر جای بگذارید.
- گام نهم: سنگ بزرگ برندارید
هیچ‌چیز مهم‌تر از این نیست که با خودتان روراست باشید! شما توانایی‌ها، ظرفیت‌ها و برنامه‌ی خودتان را بهتر از هرکس دیگری می‌شناسید. اگر دنبال راهکارهایی برای بدقول نشدن هستید، باید بدانید شکل دادن تعهد کاری و مسئولیت‌پذیری در وجودمان نیاز به زمان دارد. بنابراین آهسته و پیوسته حرکت کنید. از کارهای کوچک‌تر شروع کنید و با تقسیم‌بندی‌های منطقی سعی کنید کارهای‌تان را جلو ببرید.
- گام دهم: همکار خوبی باشید!
یادتان باشد که اعضای یک سازمان یا یک شرکت مثل اعضای یک بدن هستند وکار همدیگر را تکمیل می‌کنند. بنابراین سعی کنید با همکارهای‌تان رابطه‌ی خوبی برقرار کنید. این کار باعث می‌شود هم محیط کار برای‌تان جذاب شود و انگیزه‌ی بیشتری پیدا کنید و هم می‌توانید از راهنمایی‌ها و تجربیات همکارانتان استفاده کنید. کمک کردن و کمک خواستن یک بازی دو سر برد است و در نهایت هم به بهبود کار سازمان منجر می‌شود.
- گام یازدهم: هدف‌گذاری کنید.
هدف‌گذاری به‌خودی خود به کار شما نظم می‌دهد، همچنین باعث می‌شود انگیزه‌ی بیشتری پیدا کنید و بدانید به کجا می‌خواهید بروید. بنابراین همین امروز شروع کنید و در مسیر شغلی‌تان هدف‌گذاری کنید. البته لازم به ذکر است هدف‌ها باید منطقی باشند وگرنه بدتر باعث ناامید شدن و دلسردی‌تان می‌شوند. بهترین کار تعیین کردن هدف‌های کوتاه مدت و بلندمدت است که باعث می‌شوند دید شفافی از روند کاری‌تان پیدا کنید.
- گام دوازدهم: هرگز نایستید!
برای موفقیت شغلی و حرفه‌ای بودن ، باید هرگز نایستید! هیچ‌کاری انتها ندارد و در هر کاری می‌توان بهتر از روز قبل بود. سعی کنید با گسترش مهارت‌ها و افزایش دقت‌تان هرروز راه‌های جدیدی برای بهتر شدن کارتان پیدا کنید.
مسئولیت‌پذیری شغلی چه مزایایی دارد؟
انجام به موقع کار و مسئولیت‌پذیری شغلی مزایای بی‌شماری وارد زندگی حرفه‌ای شما می‌کنند. اگر از جزئی‌ترین بخش شروع کنیم، خوش‌قولی در زندگی فردی شما تاثیرگذار است، باعث می‌شود استرس تاخیر نداشته باشید، احساس خوبی به خودتان داشته باشید و به این باور برسید که فرد ارزشمندی هستید. در مقیاس بزرگتر مسئولیت‌پذیری باعث می‌شود همکارهای‌تان احساس و نگاه بهتری به شما داشته باشند و رویتان حساب ویژه‌ای باز کنند و در مقیاس کمی بزرگتر هم می‌توانید توانایی‌های‌تان را به مدیران ابراز کنید. دست نگه دارید! این تمام مزایای مسئولیت‌پذیری و انجام به موقع کار نیست؛ مسئولیت‌پذیری فردی در شغل حتی می‌تواند روی جامعه هم اثرگذار باشد؛ هر سازمان و شرکت به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در جامعه تاثیرگذار است؛ عملکرد خوب سازمان می‌تواند پیامدهای مثبتی را برای کل سازمان به دنبال داشته باشد.
راهکارهایی برای بدقول نشدن در یک نگاه
خوش‌قولی و انجام به موقع کار یکی از محرک‌هایی هستند که می‌توانند مسیر حرکت شما به سمت موفقیت شغلی را هموارتر و خوش‌منظره‌تر کنند. مهم‌ترین دستاورد کارمندان خوش‌قول این است که مدیران اطمینان پیدا می‌کنند می‌توانند روی حرفشان حساب باز کنند. کیفیت کاری با تمام اهمیت و ضرورتش، تنها یکی از مولفه‌های یک کارمند موفق است؛ اخلاق حرفه‌ای می‌تواند نقش بسیار پررنگی در ارزیابی هر کارمند داشته باشد و یکی از مهم‌ترین مولفه‌هایش مسئولیت‌پذیری شغلی است.
با وجود این‌که مسئولیت‌پذیری امری درونی است و بستگی به شیوه‌ی تربیت و الگوهای دوران کودکی دارد، هیچ‌وقت برای رسیدن به آن دیر نیست. راهکارهایی برای بدقول نشدن وجود دارند؛ راهکارهایی که می‌توانند آهسته و پیوسته شما را به سمت تبدیل شدن به یک کارمند خوش‌قول سوق دهند؛ تنها کافی‌ست صبور باشید، مشتاق باشید و بدانید در مسیر کاری‌تان چه می‌خواهید.
