رایگان شروع کنید
درخواست استخدام
درخواست مشاوره
رمز و رازهایی برای موفقیت در فرایند مصاحبه حرفهای
موفقیت در مصاحبه شغلی نقش خشت اول را دارد؛ اگر در این مرحله خوب عمل کنید، نه‌تنها می‌توانید صاحب شغل شوید، بلکه در ادامه هم امکان موفقیتتان بالا است. یک مصاحبه‌ی ناموفق مثل کج گذاشتن خشت اول است و حتی اگر شغل را هم به دست بیاورید، ممکن است شغلتان تا ثریا کج برود و دچار مشکلات مختلفی شوید.
طبق گفته‌ی روان‌شناس‌ها، دیدار اول اهمیت بسیار زیادی در تصورات دیگران از ما دارد. گفت‌وگوی نه‌چندان بلندی که می‌تواند مسیر شغلی ما را تغییر دهد. در آمادگی برای فرایند مصاحبه‌ی حرفهای ، مهمترین اصل آشنایی با اصول مصاحبه است. اهمیت خوب ظاهر شدن در مصاحبه به‌اندازه‌ای است که می‌تواند جای یک کارمند عالی با مصاحبه‌ی بد را با یک کارمند متوسط با مصاحبه‌ی خوب عوض کند.
مصاحبه یعنی بتوانید خودتان و مهارتهایتان را در چند دقیقه خلاصه کنید. فراموش نکنید که مصاحبه‌کننده ابرانسان نیست و قدرت ماورایی ندارد، نمی‌تواند با نگاه به شما به مهارت‌ها و تواناییهایتان پی ببرد؛ او تنها به عملکرد شما در طول مصاحبه توجه می‌کند و بعد تصمیم به انتخاب می‌گیرد.
اگر در آستانه‌ي مصاحبه هستید و به دنبال رمز و رازهایی برای موفقیت در فرایند مصاحبه‌ی حرفهای می‌گردید، تسکولو در این مطلب سراغ اصول مهم برای موفقیت بیرون آمدن از زمین مصاحبه رفته است.
اقداماتی که باید قبل از حضور در جلسه‌ی مصاحبه به سراغشان بروید
- گام اول: یک رزومه‌ی خوب بنویسید
رزومه‌تان قبل از شما وارد هر شرکت یا سازمانی می‌شود و وظیفه‌اش معرفی شماست. یک رزومه‌ی حرفهای می‌تواند یک قاصد خوب باشد و خبرهای خوبی از شما برای کارفرما ببرد. در فرایند مصاحبه‌ی حرفهای اولین قدم ارسال یک رزومه‌ی خوب است.
برای نوشتن رزومه‌ی خوب در گام اول رزومه‌تان باید مستقیم سر اصل مطلب برود و پرگویی نکند؛ تحقیقات می‌گویند هر کارفرما در گام اول به‌طور میانگین تنها ۶ ثانیه برای هر رزومه وقت می‌گذارد؛ در ضمن از بین هر ۲۵۰ نفری که برای یک موقعیت شغلی رزومه ارسال می‌کنند، تنها ۴ الی ۶ نفر به مصاحبه دعوت می‌شوند؛ بنابراین رزومه‌ی شما باید آن‌قدر قوی باشد که در قدم اول بتواند پای شما را به مصاحبه شغلی باز کند و در قدم دوم تصویر خوبی از شما برای مصاحبه‌کننده بسازد.
- گام دوم: شغل مناسب خودتان را پیدا کنید
اگر از چند سازمان یا شرکت دعوت به مصاحبه شده‌اید، بهتر است بیشتر روی موقعیت‌هایی تمرکز کنید که هم‌پوشانی بیشتری با استعدادها، علایق، توانایی‌ها و تجربه‌های شما دارند. قطعاً شما در موقعیت‌های موردعلاقه‌تان موفق‌تر ظاهر می‌شوید. آمادگی برای مصاحبه در زمینه‌های موردعلاقه‌تان راحت‌تر و جذاب‌تر است و بهتر به نتیجه می‌رسد.
- گام سوم: با چمدانی از اطلاعات به استقبال مصاحبه بروید
یکی از مهمترین مراحل آمادگی برای مصاحبه این است که با دست پر سر جلسه حاضر شوید. قبل از مصاحبه باحوصله و مفصل در مورد سازمان یا شرکت مصاحبه‌کننده تحقیق کنید. وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی سازمان یا شرکت را زیرورو کنید تا با تاریخچه، رویکردها، وضعیت و حتی ادبیات بخش اجتماعی آن‌جا آشنایی پیدا کنید. داشتن اطلاعات باعث جلوگیری از غافلگیر شدنتان در جلسه‌ی مصاحبه می‌شود؛ همچنین به مصاحبه‌کننده القا می‌کند با یک شخص تیزهوش و مصمم روبه‌روست.
- گام چهارم: پوشش‌تان می‌تواند شما را به استخدام نزدیک‌تر کند
یک نویسنده‌ی معروف می‌گوید لباس‌هایتان زودتر از خودتان وارد هر جمعی می‌شوند و شما را معرفی می‌کنند؛ بنابراین توصیه می‌کنیم روز قبل از مصاحبه لباس‌هایتان را انتخاب و آماده کنید. لبا‌س‌ها می‌توانند در روند فرایند مصاحبه‌ی حرفهای تأثیرگذار باشند. می‌توانید در مورد نوع پوشش سازمان یا شرکت مقصد اطلاعاتی به دست بیاورید و سعی کنید مناسب‌ترین پوشش را داشته باشید. آمار می‌گویند افراد خوش‌پوش تا ۴۰ درصد شانس بیشتری برای مصاحبه دارند. سعی کنید رنگ و مدل لباس را با توجه به فضای سازمان یا شرکت موردنظر انتخاب کنید، برای این کار می‌توانید عکس کارکنان را در شبکه‌های اجتماعی یا وب‌سایت ببینید.
رنگ‌های خنثی می‌توانند انتخاب‌های منطقی‌تر و درست‌تری باشند؛ طبق نتایج نظرسنجی وب‌سایت CareerBuilder در سال ۲۰۱۳، بیشتر کارفرمایان معتقدند رنگ آبی مناسب‌ترین رنگ برای مصاحبه است؛ رنگ‌های مشکی، قهوه‌ای و طوسی هم در رده‌های دوم تا چهارم قرار گرفتند.
- گام پنجم: یک گام از مصاحبه‌کننده جلوتر باشید
غافلگیری دامی است که می‌تواند اعتمادبهنفستان را در عرض چند ثانیه دود کند و به هوا بفرستد. توصیه می‌کنیم در روند آمادگی برای مصاحبه خودتان را برای هر سوالی آماده کنید؛ می‌توانید از نمونه سوال‌های آماده استفاده کنید، اما به این سوال‌ها اکتفا نکنید و برای سوال‌های دور احتمالی هم جوابی با خودتان همراه داشته باشید.
- جلسه‌ی مصاحبه را شبیه‌سازی کنید
یکی از راه‌های آمادگی برای مصاحبه، شبیه‌سازی جلسه‌ي مصاحبه است. بعد از این‌که در مورد سازمان یا شرکت موردنظر تحقیق کردید، سعی کنید خودتان را به جای یکی از مدیران آن‌جا بگذارید؛ چه سوالاتی ممکن است از نیروی جدید بپرسید؟ این کار به کنترل استرس کمک زیادی می‌کند.
اقداماتی که باید در جلسه‌ی مصاحبه پیاده کنید
- گام اول: وقت‌شناس باشید
اصلاً خوب نیست اولین تصویری که از خودتان برای مصاحبه‌کننده ترسیم می‌کنید، بدقولی باشد. برای مصاحبه‌کننده چندان فرقی ندارد که در سنگین‌ترین ترافیک کره‌ی زمین گیر کرده‌اید یا آسانسور دیر از راه رسیده و تقصیرها را گردن شما انداخته؛ توصیه می‌کنیم وقتی اضافی برای تمام اتفاق‌های پیش‌بینی نشده در نظر بگیرید و ۱۵ دقیقه قبل از مصاحبه در محل قرار حاضر شوید. خوش‌قولی گام مهمی در موفقیت در فرایند مصاحبه‌ی حرفهای است.
- گام دوم: با صورتی شاداب وارد اتاق مصاحبه شوید
انرژی و شادابی شما در بدو ورود به اتاق مصاحبه، می‌تواند روی مصاحبه کننده تاثیر زیادی داشته باشد؛ با لبخند و پرانرژی وارد شوید. سلام کنید و تا وقتی مصاحبه کننده بهتان تعارف نکرده، ننشینید.
- گام سوم: زبان بدن را دست کم نگیرید
بدنتان با وجود این‌که بدون استفاده از اصوات حرف می‌زند، حرفش می‌تواند حتی از کلام هم برنده‌تر باشد. بنابراین سعی کنید زبان بدنتان حرفهای خوبی در مورد شما بگوید. در کتاب مصاحبه‌ی خوب به قلم جان مولیدور و باربارا پاروس در مورد زبان بدن در شروع مصاحبه نوشته شده است: «بعد از این‌که نشستید، به‌صورت کشیده با شانه‌های مربع بنشینید و سعی کنید از تمامی فضای صندلی تا آن‌جا که ممکن است استفاده کنید. هرگز مانند یک بنفشه‌ی خمیده با سر تعظیم کرده، بدون تماس چشمی و شانه‌های خمیده نباشید.»
لبخند، لحن و قاطعیت می‌توانند مصاحبه‌کننده را مسحور کنند؛ طبق تحقیقات در هر گفت‌وگوی دو نفره‌ی حضوری، زبان بدن ۵۵ درصد، لحن ۳۸ درصد و کلمات انتخابی ۷ درصد در موفقیت گفت‌وگو تاثیر دارند؛ بنابراین باید اصول اولیه‌ی زبان بدن را بدانید.
- گام چهارم: مهارت‌های کنترل استرس را یاد بگیرید
استرس یکی از جدی‌ترین دام‌های مصاحبه‌ی شغلی است؛ مشکلی که می‌تواند روی تمام مهارتهایتان سایه بیندازد و آن‌ها را زیر سوال ببرد. بهترین راه‌های کنترل استرس در فرایند مصاحبه‌ی حرفهای این است که افکارتان را مرتب کنید؛ از شکست در مصاحبه نترسید، این آخرین مصاحبه و آخرین فرصت شغلی‌تان نیست. سعی کنید با خونسردی به سوال‌ها جواب دهید و قاطع باشید. در ضمن یک نکته‌ي منفی نباید شما را بهم بریزد؛ از خودتان انتظار نداشته باشید به تمام سوال‌ها بهترین جواب‌ها را بدهید؛ به هر حال هیچ مصاحبه‌شونده‌ای گل بی‌عیب نیست و قرار نیست شما یک قهرمان افسانه‌ای باشید. تصور کنید در یک مکالمه‌ي دوستانه شرکت کرده‌اید و سعی کنید صادقانه پاسخ دهید.
همچنین استراحت کافی شب قبل از مصاحبه و خوش‌قولی می‌توانند بخش زیادی از استرستان را کاهش دهند.
- گام پنجم: نمونه کارهایتان را فراموش نکنید
همراه داشتن نمونه کارها می‌تواند یک نقطه‌ی مثبت در طول مصاحبه باشد؛ ارائه‌ی نمونه کار خوب می‌تواند ضعف‌های مصاحبه را تا حدی بپوشاند.
- گام ششم: از سوال پرسیدن نترسید
یکی از راه‌های موفقیت در فرایند مصاحبه‌ی حرفهای این است که از سوال پرسیدن نترسید؛ در انتهای بحث سعی کنید در مورد مزایای کار، حقوق و انتظارات سازمان از خودتان سوال کنید. این کار نشان دهنده‌ی حرفهای بودن و اعتمادبهنفس شماست و شانس موفقیتتان را بالاتر می‌برد.
سوال‌هایی که ممکن است در مصاحبه از شما بپرسند
هر سازمانی و هر مصاحبه‌کننده‌ای رویکرد خاص خودشان را دارند؛ با این حال بعضی از سوال‌ها هستند که در سازمان‌ها و شرکت‌های زیادی تکرار می‌شوند.
- کمی از خودتان بگویید
در پاسخ این سوال همیشه ممکن است به دام زیاده‌گویی یا شخصی‌گویی بیفتید، اما حواستان باشد که تنها جواب‌هایی بدهید که به کار و وضعیت شرکت مرتبط باشند. جوابتان باید مختصر، مفید و صادقانه باشد. سعی کنید روی بوم بیفتید و از اغراق یا شکسته‌نفسی با سرعت تمام دوری کنید؛ قاطعانه از مهارتهایتان بگویید و حین صحبت لبخند به لب داشته باشید. تینا نیکولای مؤسس یک شرکت موفق در مورد این سوال می‌گوید: «کارفرما می‌خواهد دستاوردهای شما را در دو یا سه جمله‌ی موجز و روشن پشت‌سرهم بشنود که حال و هوای مصاحبه شغلی را مشخص کند؛ به یاد داشته باشید این شما هستید که به دیگران می‌گویید درباره‌ی شما چه فکری کنند، پس هشیار باشید و توانایی‌های برتر خود را در پاسخ بگنجانید.»
- چرا شرکت ما را برای کار انتخاب کرده‌اید؟
در مورد این سوال هم سعی کنید به دام اغراق نیفتید؛ تعریف بیش از حد نکنید و تنها توضیح دهید که تواناییهایتان با توانایی‌های مورد نیاز شرکت در یک راستا بوده است.
- نقاط قوت و ضعفتان را بگویید
در این سوال باید روی لبه‌ی تیغ حرکت کنید؛ هرچند اعتمادبهنفس شرط اصلی موفقیت در فرایند مصاحبه‌ی حرفهای است، اما خودشیفتگی در این سوال تهدیدتان می‌کند. سعی کنید به نقاط ضعفی اشاره کنید که خللی در روند کار شرکت مقصد وارد نمی‌کنند؛ در عین حال صادق و قاطع باشید.
- چرا محل کار قبلی‌تان را ترک کردید؟
در پاسخ به این سوال هرگز دیگران را مقصر جلوه ندهید؛ هدف از این سوال بررسی میزان تاب‌آوری شما در شرایط مشکل است. سعی کنید پاسخی منطقی و منصفانه بدهید، با لحن مغرضانه از رئیس و همکاران قبلی‌تان حرف نزنید و در نقش قربانی فرو نروید.
- حقوق درخواستی‌تان چقدر است؟
باز هم باید روی لبه‌ی تیغ راه بروید؛ حقوق بالاتر از حد معقول و حقوق پایین‌تر از روال رایج باعث متزلزل شدن تصویر شما می‌شود و به مصاحبه‌کننده القا می‌کند چندان حرفهای نیستید. باید از قبل برای این سوال حسابی آماده شده باشید، باید حقوق روز موقعیت‌های شغلی مشابه را بپرسید و یک مبلغ منطقی پیشنهاد بدهید.
- چه برنامه‌ای برای آینده دارید؟
سعی کنید در پاسخ به این سوال صادقانه از اهداف شغلی‌تان حرف بزنید؛ بهتر است در مصاحبه با انگیزه جلوه کنید و در نقش انسان‌های ناامید فرو نروید. همچنین از گفتن هدف‌های غیرمنطقی و بلندپروازانه خودداری کنید.
از نگاه مصاحبه کننده: آمادگی برای مصاحبه مهمترین قدم برای جذب فرد جدید
بایدهای فرایند مصاحبه‌ی حرفهای
- تکنیک‌های کنترل استرس و تنظیم تنفس را از قبل مرور کنید.
- شناخت خوبی روی سازمان یا شرکت مدنظر داشته باشید.
- از صحبت کردن در مورد نقاط ضعفتان نترسید.
- مصاحبه‌کننده را مثل دوست خود بدانید.
- به خودتان القا کنید در صورت از دست دادن مصاحبه ضربه‌ي بزرگی نمی‌خورید؛ این کار باعث تقویت اعتمادبهنفستان می‌شود.
- از کتاب‌های راهنمای آمادگی برای مصاحبه کمک بگیرید.
نبایدهای فرایند مصاحبه‌ی حرفهای
- نباید در طول مصاحبه آدامس بجوید.
- نباید در طول مصاحبه به ساعتتان نگاه کنید.
- نباید دست‌به‌سینه بنشینید.
- نباید تحت هیچ شرایطی از محل کار قدیمی‌تان بدگویی کنید.
- نباید در حین مصاحبه با تلفن صحبت کنید.
- نباید در زمان انتظار زیاد با بقیه‌ی مصاحبه شونده‌ها حرف بزنید.
- نباید فرم استخدام را مچاله کنید.
- نباید پرگویی کنید و به حاشیه بروید.
- نباید در جواب سوالات بگویید «توی رزومه‌م نوشتم.».
- نباید در مهارت‌ها و تواناییهایتان اغراق کنید.
- نباید از شغل یا حرفهای که به خاطرش در جلسه‌ی مصاحبه هستید بدگویی کنید.
- نباید خودتان را مضطرب نشان بدهید.
فرایند مصاحبه‌ی حرفهای در یک نگاه
در این مطلب با فرایند مصاحبه‌ی حرفهای و باید و نبایدهایش آشنا شدید؛ با این‌حال حوزه‌های کاری تفاوت‌های زیادی دارند، مصاحبه‌کننده‌ها هم هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. هرچقدر هم از قبل آماده شده باشید و سعی کرده باشید دست مصاحبه‌کننده را بخوانید، باز هم سوالاتی برای غافلگیری وجود دارند؛ بهترین راه برای موفق ظاهر شدن در هر مصاحبه‌ای، این است که در قدم اول اعتمادبهنفس داشته باشید و در قدم دوم دست پر به زمین مصاحبه بروید. داشتن اطلاعات کافی، علاقه به زمینه‌ی شغلی و آشنایی با تکنیک‌های کنترل استرس می‌تواند معجزه کند.
در ضمن همیشه به یاد داشته باشید که این تنها یک مصاحبه است و همیشه فرصت‌های دیگری هم منتظرتان هستند؛ این تصور به‌تنهایی می‌تواند بخش زیادی از استرس شما را از بین ببرد و شما را سرحال، با اعتمادبهنفس و قوی راهی مصاحبه کند.
