با یادگیری مهارت های حل مسئله از مشکلات عبور کنید!

زمانی که اولین انسان‌ها زندگی خود را در زمین شروع کردند، مجبور به حل مسائل و مشکلات مختلفی برای زنده ماندن شدند. سوالاتی از قبیل چگونه خود را گرم کنم و یا چگونه برای خود غذا تهیه کنم، نمونه‌ای از مسائلی است که انسان‌ها در گذشته با آن‌ها مواجه می‌شدند که سبب تقویت مهارت های حل مسئله آن‌ها شد.

انسان‌ها همواره با فکر کردن، توانسته‌اند مسائل و مشکلات خود را به آسانی حل کنند؛ اما همیشه هم شرایط این‌گونه پیش نمی‌رود، زیرا در بعضی از مواقع، آنقدر شرایط سخت و پیچیده به‌نظر می‌رسد که انسان برای حل مسئله، نیاز به مهارت و هوش هیجانی دارد. بنابراین لازم است که هر فردی برای مواجهه با مسائل و مشکلات پیچیده، مهارت حل مسئله را یاد بگیرد. مهارت های حل مسئله به شما کمک می‌کنند تا متوجه علت ایجاد مشکل و چگونگی حل آن شوید. از همین‌رو تسکولو در این مقاله به معرفی روش‌ها و مهارت های حل مسئله و راه‌های یادگیری آن می‌پردازد.

مهارت های حل مسئله چه هستند؟

قبل از این که مهارت حل مسئله را تعریف کنیم، در ابتدا باید با مفهوم "مسئله" آشنایی پیدا کنید. همه شما روزانه با مشکلات و مسائل مختلفی در زندگی روبه‌رو می‌شوید که نمی‌توانید به آسانی آن‌ها را حل کنید. به‌طور کلی مسئله، موضع مبهم یا سختی است که نیاز به راه‌حل دارد؛ اما مهارت حل مسئله، به شما کمک می‌کند که این مسائل را آسان‌تر و سریع‌تر حل کنید.

 مهارت حل مسئله، یک فرآیند ذهنی است که هدف نهایی آن، غلبه بر مشکلات و پیدا کردن بهترین راه‌حل برای مشکل است. زمانی‌که شما انتظار وقوع اتفاق بدی را نداشته باشید، تنها با یادگیری مهارت‌ های حل مسئله می‌توانید آن را به خوبی حل کنید. 

از طرفی مهارت ‌های حل مسئله را نمی‌توان برای همه مسائل به‌طور یکسان اجرا کرد؛ چرا که هر مسئله‌ای شرایط خاصی را برای شما و یا کسب‌وکار شما ایجاد می‌کند. بنابراین بهتر است که متناسب با آن شرایط، بهترین انتخاب‌ها را داشته باشید. 

مهارت حل مسئله، یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که اکثر کارفرمایان در شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف به آن نیاز دارند؛ زیرا ممکن است مسئله‌ای خاص و پیچیده برای شرکت یا سازمان اتفاق بیفتد که حتی بتواند سبب تغییر سرنوشت کسب‌وکار شود. البته مهارت‌های زیادی برای مدیران وجود دارد که در مقاله‌هایی از جمله تمام چیزهایی که باید در مورد مدیریت تیم و تیم‌سازی بدانید، تمامی آن‌ها را توضیح داده‌ایم.

اهمیت یادگیری مهارت حل مسئله در کسب ‎و کار

چالش‌ها و مشکلات، جزو اتفاقات معمولی و رایج در هر کسب‌وکاری هستند که شما به هیچ وجه نمی‌توانید جلوی وقوع آن‌ها را بگیرید؛ اما شما به عنوان مدیر، باید بتوانید در برابر چالش‌ها، بسیار هوشمندانه برخورد کنید. اگر شما توانایی حل مسائل را یاد نگیرید، به هیچ عنوان نباید توقع پیشرفت شغلی داشته باشید. یادگیری مهارت های حل مسئله به شما کمک می‌کند که بهترین تصمیم را در برابر مسائل مختلف بگیرید. 

از طرفی به عقیده اکثر دانشمندان، هر مدیر برای توسعه کسب‌وکار خود، بهتر است که از روند معمول خود خارج شود و تجربه‌های جدیدی را کسب کند. طبیعتا قدم گذاشتن در راه‌های جدید و ریسک کردن هم مشکلات مختلفی را به دنبال دارد. در نتیجه اگر می‌خواهید در برابر این ریسک‌ها و مشکلات احتمالی پیروز میدان شوید، باید مهارت های حل مسئله را یاد بگیرید. 

اگر توانایی حل مسائل را داشته باشید، می‌توانید علاوه‌بر حل مشکلات سازمان خود، دامنه کسب‌وکار خود را افزایش دهید و حتی به دیگر شرکت‌ها نیز کمک کنید. با این کار قطعا در لیست بهترین و موفق‌ترین شرکت‌ها قرار می‌گیرید.

بیشتر بخوانید: مهارتهای نرم یا تجربه ، کدام مهم تر است

مهارت حل مسئله چگونه است؟

برای آن‌که بتوانید مسئله‌ای را به خوبی حل کنید، باید ۶ مرحله زیر را طی کنید که به تصمیم گیری شما کمک می‌نماید. در ادامه هر کدام از این مراحل را معرفی می‌کنیم:

1.شناسایی و تجزیه و تحلیل مسئله

برای حل مشکل، در ابتدا باید بفهمید که چه چیزی باعث به وقوع آمدن آن شده است. تجزیه و تحلیل وضعیت، باعث آگاهی شما از جزئیات مشکل می‌شود. برای شناسایی مسئله هم نیاز به مهارت‌هایی از جمله جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل داده‌ها، کشف واقعیات و تحلیل تاریخی دارید. همچنین شما به ‌عنوان مدیر سازمان برای شناسایی مشکل، می‌توانید با اعضای گروه صحبت کنید و با کسب اطلاعات بیش‌تر از آن‌ها، مشکلات را به‌طور کامل ارزیابی کنید.

توجه داشته باشید که برای شناخت مشکل، به جای پیدا کردن راه‌حل‌های احتمالی، فقط بر روی خود مسئله تمرکز کنید و کاملا آن را بشناسید. سپس در مراحل بعد به دنبال راه‌حل برای آن‌ها باشید. 

2. پیدا کردن راه‌حل‌های احتمالی

زمانی که وضعیت را به خوبی ارزیابی کردید، نوبت به پیدا کردن راه‌حل برای مسئله می‌رسد. به‌صورت طبیعی برای حل هر مشکلی، راه‌حل‌های مختلفی وجود دارد؛ اما پیدا کردن بهترین راه، مستلزم مشورت و بررسی‌های بیش‌تر است. از همین‌رو پیشنهاد می‌کنیم که برای حل مشکلات، طوفان فکری به راه بیندازید. 

طوفان فکری به معنای جمع کردن ایده‌های مختلف از چند ذهن است که روند حل مسائل را آسان‌تر می‌کند. شما می‌توانید برای پیدا کردن بهترین راه‌حل، از ایده‌های افرادی که دانش و تجربه کافی درباره موضوع دارند، استفاده کنید. برای پیدا کردن راه‌حل‌های مسئله، مهارت‌هایی همچون تفکر خلاقانه، بیش‌بینی، طراحی پروژه و برنامه‌ریزی پروژه لازم است. 

3. ارزیابی راه‌حل‌ها

پس از جمع‌آوری ایده‌های مختلف، لازم است که تمامی راه‌حل‌ها را به‌طور تخصصی ارزیابی کنید. ارزیابی حل مسئله، یکی از مهم‌ترین مراحل در تصمیم گیری است؛ زیرا اگر تصمیم گیری درستی نداشته باشید، ممکن است ضررهای زیادی را به سازمان وارد کنید.

برای تصمیم گیری و ارزیابی راه‌حل‌ها، تمامی نقاط مثبت و منفی هر پیشنهاد را بررسی کنید؛ به این صورت که با تحلیل و بررسی، بحث، تایید، اولویت‌بندی و کار گروهی بهترین گزینه را انتخاب کنید. 

4. اجرا و پیاده‌سازی طرح

در مرحله بعدی، باید طرح انتخاب شده را اجرا کنید. برای اجرای هر طرح، باید معیارهای مشخصی داشته باشید؛ مثلا برنامه‌ای عملیاتی تدوین کنید، زمان‌بندی مشخصی را تعیین کنید و برنامه کار را به تمامی پرسنل اطلاع دهید. برای اجرای طرح به مهارت‌های مختلفی از جمله مدیریت پروژه، اجرای پروژه و توانایی همکاری با اعضای مختلف نیاز دارید. 

5. بررسی اثربخشی و پیشرفت کار 

برای آن که کار به‌صورت سودمند پیش برود، باید پیشرفت کار را در طول اجرای مراحل آن بررسی کنید. زمانی که راه‌حلی پیاده‌سازی می‌شود، بهتر است که کنترل سرعت انجام کار را به دست بگیرید. همچنین باید بدانید که آیا انجام این طرح، اثربخشی لازم را برای سازمان داشته است یا خیر؛ زیرا چنانچه به هر دلیلی شما پیشرفت خاصی در بهبود سازمان نداشته باشید، باید راه‌حل خود را تغییر دهید. عوامل گوناگونی از جمله ارتباط، تحلیل داده‌ها، نظرسنجی، بازخورد مشتری و عیب‌یابی در تعیین اثربخشی راه‌حل، تاثیر مثبتی می‌گذارند.

چگونه مهارت های حل مسئله را تقویت کنیم؟

به همان اندازه که شناخت مهارت های حل مسئله مهم است، تقویت این مهارت هم ارزش فوق‌العاده‌ای دارد؛ چرا که حتی اگر شما مهارت های حل مسئله را بدانید، اما آن‌ها را به خوبی پرورش ندهید و نتوانید هنگام تصمیم گیری به‌کار ببندید، به نتیجه دلخواه نخواهید رسید.

بیشتر بخوانید: مدیریت حل مسئله چیست ؟ آشنایی با مهارت حل مسئله

در ادامه به چند نکته مهم برای تقویت مهارت حل مسئله می‌پردازیم:

1.افزایش خلاقیت

یکی از مهم‌ترین عوامل در حل مسائل مختلف، خلاقیت است؛ چرا که انتخاب بهترین راه‌حل و حل مسئله به‌صورت آسان، به خلاقیت نیاز دارد. 

2. تقویت قدرت تصمیم گیری 

اگر شما به‌ عنوان مدیر نتوانید به درستی در موقعیت‌های مختلف، تصمیم‌ گیری کنید، به هیچ عنوان در حل مسائل مختلف موفق نمی‌شوید. بنابراین بهتر است که قدرت تصمیم‌ گیری خود را تقویت کنید. 

3. تقویت توانایی کار تیمی

قطعا هیچ مشکل بزرگی به تنهایی و بدون مشورت با دیگران حل نمی‌شود. از همین‌رو اگر شما از آن دسته افرادی هستید که اکثرا کارهای خود را به تنهایی انجام می‌دهید، بهتر است که رفتار خود را تغییر دهید؛ چرا که مهارت حل مسائل بزرگ و پیچیده، نیاز به تصمیم گیری‌های جمعی دارد و لازم است که اعضای تیم با یکدیگر همکاری کنند. 

4. تقویت هوش هیجانی 

در هر موقعیت و سازمانی، ممکن است که افراد با یکدیگر دچار اختلاف نظرهایی شوند که به‌صورت عاطفی بر دیگران تاثیر بگذارد؛ به همین دلیل باید هوش هیجانی خود را تقویت کنید. تقویت هوش هیجانی به کنترل و جهت‌دهی مناسب احساسات و هیجانات خود و دیگران کمک می‌کند. همچنین با تقویت هوش هیجانی، می‌توانید برخوردها و رفتارهای دیگران را هم به‌صورت صحیح کنترل و جهت‌دهی کنید. 

5. تقویت مهارت تحلیلی و تفکر منطقی

برای آن‌که بتوانید تصمیم گیری درستی داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم که احساسات خود را کنترل کنید و بیش‌تر از منطق خود استفاده کنید. برای تشخیص مشکل و پیدا کردن راه‌حل، لازم است که مهارت تحلیلی خود را تقویت کنید تا بتوانید تصمیمات درست و منطقی بگیرید. 

نمونه‌ای از کاربرد مهارت‌ حل مسئله در کسب ‌و کار

برای آن‌که مهارت حل مسئله را به‌طور کامل درک کنید، ما نمونه‌ای از کاربرد حل مسئله را در اختیار شما قرار می‌دهیم:

زمانی‌که برای اولین بار در شرکت بزرگی به‌ عنوان حسابدار استخدام شدم، در اولین ماه کاری باید تمامی حساب‌های یک سال اخیر را کنترل می‌کردم؛ چرا که شرکت در حساب‌رسی دچار مشکل شده بود و باید به زودی مشکل حل می‌شد. از طرفی همزمان باید به حساب‌های جاری شرکت هم رسیدگی می‌کردم و زمان کافی برای انجام این کارها را نداشتم. بنابراین با مدیر شرکت در این‌باره مشورت کردم. مدیر شرکت پس از ارزیابی راه‌حل‌های مختلف و مشورت با اعضای هیئت مدیره، تصمیم گرفت که حقوق این ماه من را بیش‌تر کند؛ اما در عوض، یک روز بیش‌تر از دیگر کارمندان، به من اجازه ورود به شرکت و انجام کارهای عقب افتاده را بدهد. در نهایت من با این راه‌حل، توانستم مشکل شرکت را حل کنم.

نتیجه‌گیری

مهارت حل مسئله یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که هر مدیری باید آن را در خود تقویت کند؛ چرا که تنها با یادگیری مهارت‌های حل مسئله، می‌تواند موانع و مشکلات بزرگ را از سر راه خود بردارد. در این مقاله مراحل حل مسئله و راه‌های تقویت آن را به شما معرفی کردیم؛ اما توجه داشته باشید که هیچ مسئله‌ای بدون شفافیت و بررسی‌ اطلاعات، حل نمی‌شود. اگر شما بتوانید بستری مناسب برای ثبت اطلاعات و جزئیات برای کسب‌وکار خود ایجاد کنید، قطعا مشکلات را آسان‌تر پشت سر می‌گذارید. 

امروزه خوشبختانه نرم‌افزارهای جدید و کاملی مانند تسکولو برای مدیریت و کنترل کسب‌وکار وجود دارد. این نرم افزار به شما کمک می‌کند که مشکلات احتمالی را کاهش دهید و راه‌حل مناسبی را برای آن‌ها پیدا کنید. تسکولو یکی از بهترین نرم‌افزارهای مدیریت پروژه است که همچون اتاق فرمان، قابلیت گزارش‌گیری از تمام پروژه‌ها را برای شما فراهم می‌کند. همچنین در تسکولو می‌توانید با تنظیم بازه زمانی و تعیین تاریخ تحویل برای کارها، بازخورد دقیقی به کارمندان ارائه بدهید.  همچنین برای اجرای انواع روش‌های کنترل پروژه می‌توانید از تسکولو به ‌عنوان  بهترین نرم ‌افزار مدیریت کار رایگان، استفاده کنید.