رایگان شروع کنید
درخواست استخدام
درخواست مشاوره
مدیریت بحران به معنای استفاده از استراتژی‌هایی است که برای کمک به سازمان‌ها و مقابله با یک رویداد منفی، ناگهانی و مهم طراحی شده‌است. یک بحران می‌تواند در نتیجه یک رویداد غیرقابل‌پیش‌بینی رخ دهد و مستلزم این است که تصمیمات سریع برای مهار کردن یک واقعه گرفته شود تا آسیب کمتری به سازمان وارد شود. بحران می‌تواند سلامت کارکنان، امور مالی سازمان، اعتبار شرکت و یا همه افراد آن را تحت تاثیر قرار دهد. به طور مثال آتش‌سوزی اگر در ساعات کاری رخ دهد، سلامت همه افراد را به خطر می‌اندازد و بدون شک سازمان‌ها خسارت‌های مالی زیادی را متحمل می‌شود. با کمک مدیریت بحران می‌توانیم میزان آسیب‌دیدگی را در این بحران به حداقل برسانیم. در این مطلب از تسکولو با هم می‌آموزیم که چگونه در لحظات خطیر بتوانیم تصمیمات مؤثر بگیریم و مهم‌ترین اصول مدیریت بحران را مرور می‌کنیم.
بحران (Crisis) چیست؟
پیش از هر چیز بهتر است با مفهوم واژه بحران آشنا شویم. بحران تغییر عظیمی است که در یک وضعیت به یک‌باره اتفاق میافتد و ممکن است وضعیتی خطرناک و ناپایدار را برای شما به وجود بیاورد. بحران موجب به‌وجودآمدن شرایطی می‌شود که برای برطرف‌کردن آن نیاز به اقدامات اساسی و فوق‌العاده است. هر شخص یا سازمانی تغییرات غیرمنتظره یا بحران‌هایی را ممکن است در زندگی تجربه کند که آرامش را از او بگیرد. شاید شما یکی از مشتریان اصلی خود و یا یک معامله را از دست بدهید. ممکن است با هزینه‌ها و تغییرات غیرمنتظره‌ای روبه‌رو شوید. تمامی این اتفاقات برای همه رخ می‌دهد، هرکسی که هستید و هر جایگاهی که دارید، باید مدیریت بحران در زندگی را یاد بگیرید تا بتوانید به هنگام رخ‌دادن بحران، تصمیم‌های درست بگیرید.
انواع بحران در سازمان
بحران‌های سازمانی در شکل‌های مختلفی بروز می‌کند؛ به همین جهت باید آمادگی مدیریت هرگونه شرایط خاص را داشته باشید تا بتوانید در انواع بحران‌ها، راه‌حل مناسب را برای مدیریت تیم رائه دهید. اگر هنوز در رابطه با چگونگی مدیریت تیم خود دچار تردید هستید و نیاز به کمک و راهنمایی دارید، کافی است به مطلب «تمام چیزهایی که باید در مورد مدیریت تیم و تیم‌سازی بدانید» سر بزنید و با نکات کلیدی این موضوع آشنا شوید.
بحران مالی
زمانی که یک شرکت نتواند بدهی‌های خود را پرداخت کند، بدون شک حقوق کارمندان به تعویق میافتد و کسب‌وکار، ارزش دارایی‌های خود را از دست بدهد، می‌توان گفت شرکت وارد بحران مالی شده‌است. در این شرایط مدیریت سازمان باید منبع درآمد خود را تحلیل کند و راه جدیدی را برای کسب درآمد پیدا کند.
بحران فردی
بحران فردی زمانی اتفاق میافتد که یکی از افراد شاغل در سازمان یک رفتار غیراخلاقی انجام دهد که موضع شرکت را به خطر می اندازد. فرقی نمی‌کند که این اتفاق در زندگی شخصی آن فرد رخ‌داده و یا داخل سازمان، در هر صورت یک شرایط ناگوار برای سازمان به وجود آمده‌است. وظایف مدیر بحران و عملیات اجرایی در این حالت نقش بسزایی دارد. باید تمامی ابعاد شرایط بررسی شود، سپس مدیر استراتژیک سازمان نسبت به نتیجه تصمیم بگیرد که چه کاری باید در اسرع وقت صورت گیرد.
بحران سازمانی
بحران سازمانی زمانی رخ می‌دهد که سازمان نسبت به مشتریان و یا کارمندان خود رفتار نامناسبی بروز می‌دهد. برای مدیریت بحران در این حالت، بهترین کار تغییر فرهنگ سازمانی است.
بحران تکنولوژی
در عصر دیجیتال، فعالیت روزانه تمامی کسب‌وکارها به تکنولوژی متکی است. در صورتی که اختلالی در کارکرد سایت‌ها و نرم‌افزارها به وجود آید، ممکن است منجر به نابودی داده‌های مهم و اسناد حیاتی سازمان شود. برای مدیریت بحران چنین مشکلی باید با افراد متخصص همکاری کنید تا بتوانیدخسارت‌ها را به حداقل برسانید.
بحران طبیعی
هنگامی که سازمان شما بر اثر یک اتفاق مانند زلزله آسیب می‌بیند، بی‌شک این اتفاق یک بحران طبیعی است. اگر سازمان شما در محلی است که این اتفاق به صورت متناوب تکرار می‌شود، پیش از اتفاق افتادن این شرایط، بهتر است راه‌حل‌های جایگزینی را در نظر بگیرید تا از میزان خسارت احتمالی کاسته شود. بهترین راه مدیریت بحران در ایران و در شهرهایی که احتمال رخ دادن بلایای طبیعی در آن زیاد است، داشتن یک برنامه جایگزین برای هماهنگی و مدیریت تیم، در صورت از دسترس خارج‌شدن محل فیزیکی سازمان است، تا شما بتوانید در صورت بهتر شدن اوضاع و شرایط، مجدد با کارمندان خود ارتباط بگیرید و روند اجرایی پروژه‌ها را به صورت مدون در دسترس داشته باشید. انتخاب تسکولو برای مدیریت پروژه‌های خود مانند انتخاب یک شرکت بیمه برای شرکتتان است! کافی است همین حالا رایگان شروع کنید.
چگونه مدیریت استراتژیک داشته باشیم؟
هر آنچه که ما را نکشد، ما را قوی‌تر می‌کند.
این جمله کاملاً درست است، اما تحقق آن نیازمند یک طرح و برنامه عملی است تا بتوانیم با کمک آن به یک جایگاه برتر و قوی‌تر برسیم. با دانستن این نکات در هر شرایطی می‌توانیم بحران‌های زندگی خود را مهار کنیم.
انواع مدیریت بحران
- برخورد مسئولیت‌پذیرانه
هنگامی که در کسب‌وکار با یک بحران مواجه می‌شوید، بهتر است یک برنامه برای برخورد صحیح با شرایط پیش آمده داشته باشید. با داشتن یک برنامه مناسب و اجرای صحیح آن، می‌توانید با تمام موانع روبه‌رو شوید و شرکت خود را از تنش‌ها دور کنید. مسئولیت‌پذیری یک کیفیت است و در هر جای زندگی ما نقش پررنگ و مهمی دارد.
- برخورد فعال
تیم مدیریت، انواع بحران‌های احتمالی را پیش‌بینی می‌کنند و راه‌حل‌هایی برای پیشگیری از آن پیدا می‌کنند و یا خود را برای شرایط بحرانی آماده می‌کنند. در حقیقت نمی‌توان جلوی وقوع تمامی بحران‌ها را گرفت و یا آن‌ها را پیش‌بینی کرد، اما با ارزیابی تهدیدهای احتمالی، می‌توانید میزان خسارت و آسیب‌ها را به نحو چشمگیری کمتر کنید.
- برخورد جبرانی
در برخی موارد ممکن است ما متوجه وقوع بحران اصلی نباشیم و برای جلوگیری از خسارت‌ها زمان را از دست بدهیم. بحران‌های تکنولوژی و فردی، نمونه‌ای از این موارد هستند که تاثیر منفی طولانی مدتی را در سازمان دارند. در این شرایط سازمان می‌تواند با جبران شرایط ایجاد شده و کمک تیم مزایا و جبران خسارت، مدیریت بحران کند.
۶ گام موثر مدیریت بحران در زندگی
در زمان بحران، خودشیفتگی و رضایتمندی از خود، نه تنها در تصمیم‌گیری اثربخشی ندارد، بلکه موجب آشفته شدن اوضاع نیز می‌شود. مدیرانی که در شناسایی بحران کوتاهی می‌کنند و مدیریت بحران را بلد نیستند، به هنگام برخورد با مشکلات دچار گرفتاری‌های شدیدی می‌شوند. در ادامه ۶ گام مؤثر را مورد بررسی قرار می‌دهیم که می‌تواند در مدیریت بحران زندگی به شما کمک کند.
گام اول: مواجه شدن با بحران
مهم‌ترین ویژگی مدیریت شایسته، توانایی انجام اقدامی مناسب در یک بحران است.
روبه‌رو شدن با بحران و انجام هر اقدامی که موجب کم‌شدن خسارات و ضرر و زیان شده‌است. برخی از سازمان‌ها از قبل برنامه‌هایی برای مدیریت بحران تدوین می‌کنند که در هنگام رخ‌دادن بحران، به‌درستی عمل کنند. در مقابل سازمان‌هایی که چنین اقدامی را انجام نداده‌اند، احتمالاً دچار ضرر و زیان بیشتری می‌شوند.
گام دوم: باز اندیشی
پس از مواجه شدن با بحران، مدیران باید در وقفه مناسب، پاسخ سؤال‌هایی مانند: چگونه اتفاق افتاد؟ علت این بحران چیست؟ چرا به این شکل رخ داد؟ را پیدا کنند. بازاندیشی به معنی پیدا کردن مقصر و یا سپر بلا نیست. در واقع این کار به درک اشتباهات گذشته و یافتن یک روش بهتر برای جلوگیری از تکرار اشتباهات در آینده است. بهتر است خسارات ناشی از بحران کاملاً ارزیابی شود تا اهمیت و تأثیر منفی آن برای سازمان مشخص شود.
گام سوم: برنامه نوسازی
مدیران یک مجموعه برای کنترل بحران باید به اصل بهبود مستمر و بازسازی اعتقاد داشته باشند. اگر به هنگام رخ دادن بحران، از قبل یک برنامه مدیریت بحران وجود داشته باشد باید مورد بازبینی قرار بگیرد تا درس‌های آموخته شده از بحران‌های تمام شده، مدنظر قرار بگیرد.
گام چهارم: احساس بحران
در این مرحله مدیر باید بتواند با ارزیابی عملکرد تیم ، یافتن نشانه‌های اولیه خطر، بحران پیش‌رو را تشخیص دهد. تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها، به بررسی دقیق محیط عمومی و روندهای هشدار دهنده‌ای که ممکن است سازمان را تهدید کند، کمک می‌کند.
گام پنجم: مداخله و اقدام
احساس و درک علائم بحرانی در شرایطی که نشانه‌های اولیه خطر روشن است، منجر به مداخله مدیران می‌شود. هرگاه که مدیر احساس کند مداخله روش مناسبی برای مدیریت بحران است، باید استراتژی مداخله مورد نظر خود را به‌موقع اجرا کند.
گام ششم: اقدامات نهایی، آخرین اقدام در مواجه با بحران
افرادی که نزدیک رودخانه‌ای که گاهی طغیان می‌کند، زندگی می‌کنند؛ می‌دانند که برای متوقف کردن طغیان آب، کاری نمی‌توانند انجام دهند. یک سیل در راه است و تنها راه حفظ خانه‌ها و جلوگیری از ویرانی، قرار دادن کیسه‌های شن مقابل خانه است. در حقیقت وقتی اقدامات مداخله جویانه قادر به مهار یک بحران نیستند، به‌عنوان آخرین اقدام باید از همه امکانات سازمان بهره برد. در این مرحله، سازمان برای مدیریت بحران همه اعضای تیم را در حالت آماده‌باش قرار می‌دهد.
فوت‌وفن مدیریت بحران در یک‌بند
حتی با انجام مهم‌ترین اصول مدیریت بحران باز هم مدیران نمی‌توانند در برابر تمامی بحران‌ها آمادگی داشته باشند. با این‌حال اگر آن‌ها به مدیریت بحران به عنوان یک بخش ضروری و مهم در سازمان معتقد باشند، احتمال اینکه سازمان‌ها درگیر بحران شوند، بسیار کمتر است. توجه به مدیریت استراتژیک و ارتباط آن با برنامه‌ریزی تکنیکی و عملیاتی بسیار مهم است. رویکرد ۶ مرحله‌ای پیشنهاد شده در این مقاله به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های تصمیم‌گیری خود را در مدیریت بحران توسعه دهید و اهمیت کنترل بحران در زندگی را درک کنید. تسکولو یک بستر آنلاین برای مدیریت کارها و پروژه‌های تیم‌های بزرگ و کوچک است. با کمک امکانات گسترده تسکولو مانند گزارش روزانه، دسته‌بندی کارها، تعیین تاریخ تحویل و همچنین ارتباط مستمر و مؤثر درون تیم به محیط کاری شما نظم می‌بخشد و به کنترل پروژه و تکمیل کارها سرعت می‌بخشد.
مدیریت بحران در یک نگاه
بحران‌ها، همان اتفاقات کوچک و بزرگی هستند که در سازمان‌ها رخ می‌دهند و از آن‌جایی که از قبل پیش‌بینی نشده‌اند؛ نیازمند مهارت کافی هستند تا مدیریت شوند و به سازمان آسیبی وارد نکنند.
مدیریت بحران، یکی از توانایی‌های مورد نیاز در هر سازمانی است که نه‌تنها مدیر کسب‌وکار، بلکه کارکنان نیز به آن نیاز دارند. در این مطلب از تسکولو با راهکارهای مدیریت استراتژیک برای کنترل بحران آشنا می‌شوید تا در این شرایط، بهترین عملکرد را داشته باشید.
